DE VISIE VAN SOBRIËTAS
Oktober 2020.
Sobriëtas is als beweging ontstaan in de context van de industrialisatie in Twente en de daarmee samenhangende problemen. Met name alcoholmisbruik was een schrijnend probleem. De priester Alphons Ariëns richtte in 1895 een zogenaamd Kruisverbond op om de arbeiders in de textielindustrie te stimuleren zich uit deze alcoholproblematiek te verheffen. Er ontstond vervolgens een volksbeweging, die in haar hoogtijdagen honderdduizenden participanten telde: mannen, vrouwen en jongeren; priesters en religieuzen.
Het geschenk van de drie arbeiders
Op 15 februari 1895 vierde Alphons Ariëns zijn 12½ jarig priesterschap. Terwijl in de huiskamer, waarschijnlijk gevuld met sigarenrook, notabelen bijeen waren om de jubilaris te feliciteren, kwam de huishoudster de kamer in. Of de kapelaan even naar de voordeur wilde komen, er stonden drie heren. Ariëns ging mee en zag daar inderdaad drie arbeiders staan, met de pet in de hand. Het waren Arnold Engels, Gerard Platvoet en Jozef Probst. Ze wilden de kapelaan feliciteren en ze hadden een geschenk bij zich.
“Wij durfden niet zo goed. Tegen de openbare mening inroeien, in een klein stadje, onder mensen die je allemaal kennen! We aarzelden dan ook lang – tot het koperen priesterfeest van kapelaan Ariëns kwam. We hielden zo dol veel van hem, die onze jonge eenzame zielen voor ondergang had behoed, die ons een nieuwe wereld van gedachten en gevoelens had geopend, dat wij hem graag iets zouden geven, iets dat wederkerig ons een offer kostte voor hem, die voor ons zoveel geofferd had. Geld hadden we niet; een wever was een arme duivel. Daar schoot het door mijn kop: ons verbinden geen drank meer te drinken en hem dit offer als een feestgave aanbieden.”
Centrale waarden
De context van de huidige moderne samenleving aan het begin van het derde millennium is een geheel andere. Tegelijkertijd zijn er problemen die veel parallellen vertonen met de situatie van 125 jaar geleden. Ook nu kunnen we armoede-gerelateerde verslavingsproblematiek waarnemen. De vormen van verslaving zijn veranderd, maar in veel gevallen spelen ongunstige sociaal-economische omstandigheden een belangrijke rol.
Dit vraagt om een vertaling van de oorspronkelijke waarden, wanneer men vermoedt dat deze betekenisvol kunnen zijn in de huidige tijd. Het bestuur van Sobriëtas heeft dat vermoeden.
Voor Sobrietas zijn de volgende waarden belangrijk.
- De geest van Ariëns. Hij was een gelovig mens die diep was geraakt door de alcoholverslaving die hij in Twente onder de textielarbeiders zag. De armoede en de verslaving tastte de waardigheid van de mensen aan.
- Een spiritualiteit die wortelt in het christelijk geloof. Dit geloof wordt met name gekenmerkt door aandacht voor sociale gerechtigheid en menselijke waardigheid.
- Levenseenvoud. Niet alleen overmatig alcoholgebruik kan de mens ver-ontmenselijken, ook tal van andere consumptieve gedragingen hebben die macht. Dit wordt des te duidelijker wanneer we ons realiseren dat de overmatige welvaart in de eerste en tweede wereld samenhangt met de armoede in de derde en vierde wereld. Consumptief gedrag dat geleid wordt door deze oriëntatie en dat daarmee de maatvoering koppelt niet alleen aan de eigen behoeften maar ook aan de belangen van de ander en de mij omgevende werkelijkheid, leidt tot een verrijking van de persoon.
Ondersteunen van initiatieven en activiteiten
Een en ander betekent dat Sobriëtas haar steun als fondsbeherende stichting wil verlenen aan projecten die hulpverlening bij armoede gerelateerde verslavingszorg bevorderen. Sobrietas richt zich op hulp die niet wordt geboden door overheidsinstellingen of professionele hulpverleners. We doen dit door een samenwerkingsverband met het Kansfonds. Subsidieverzoeken dienen bij het Kansfonds te worden ingediend.
Projecten die daarbij recht doen aan de centrale waarden worden met voorrang behandeld.